سلامت : سیاسی شدن یا نشدن؟

نکته ای است که قریب به یک سالی توجه ام را جلب کرده است. نه این که من تیزبین و هوشمند بوده باشم، شاید پوشش رسانه ای مباحث مربوط به پزشکی و سلامت چنین کرده است یا اساسا اهمیت یافتن «بدن» در جامعه به طور کلی. علت اش هر چه باشد امیدوارم توجه خیلی های دیگر را هم جلب کند، منظورم از «خیلی ها» عمدتاً سیاست گذاران و سیاست مداران است و البته مردم. نمی دانم چه قدر باید امیدوار بود که مسأله ی سلامت و تهدیدهای سلامت بتواند به همان اندازه مهم و سیاسی شود که فرهنگ و اقتصاد. به نظرم این جا باید تا حدی از سیاسی شدن استقبال کرد! اگرچه باز باید نگران بود که ژست توجه به سلامت شهروندان به امری صوری و بهانه ای برای پیشبرد اهداف دیگر تبدیل نشود؛ چنان که جنجال های سیاسی بر سر مسایل فرهنگی و اقتصادی چنین بوده است. اما ایشان چندی پیش به نکته ی جالبی توجه دادند و آن این که برخلاف خیلی از مسایل دیگر، مساله ی سلامت، بیماری و مرگ و میر موضوعی است که نیاز به آمار و ارقام تبلیغاتی و گمراه کننده یا کتمان ندارد، مردم به ساده ترین شکلی بیماری و مرگ را از نزدیک تجربه می کنند. با این حال به نظرم ممکن است طول بکشد که ربط علّی آن را با سیاست گذاری ها درک کنند؛ به علت اثر تاخیری که دارد و تخصصی تر بودن درک علیت ها در این حوزه.

دارم به این فکر می کنم که علیرغم بهبودها در وضعیت بهداشت و سلامت که منجر به بالا آمدن ایران در رنکینگ شاخص توسعه ی انسانی (HDI)  طی سال های اخیر شده است، ممکن است در آینده با کاهش نسبی آن مواجه شویم یا دست کم در زیرشاخص مربوط به سلامت این شاخص، رشدی متناسب با دیگر زیرشاخص های اش شاهد نباشیم. آمار بالای مرگ و میر بر اثر حوادث و بیماری های غیرواگیر که با سبک زندگی و ارتباط با محصولات و محیط پرخطر رخ می دهد، به نظر می رسد بتواند روی HDI تاثیر بگذارد. این را نه تنها بر اساس بعضی آمارها، بلکه بیش تر بر اساس یک درک شهودی از تعداد آدم هایی می گویم که طی سال های اخیر شاهد ابتلا و مرگ شان بر اثر سرطان های گوناگون بوده ام.

لینک: گزارش جدید شاخص توسعه انسانی
http://hdr.undp.org/en/