۲۵ مهر، ۱۳۸۷

کنش یا واکنش


شنیده اید که می گویند:«آن چه دیگران در قبال ما انجام میدهند بازتاب عمل خود ما است»؟ با آن موافق اید؟

ممکن است این حرف در مواردی درست باشد، اما لزوما نه همیشه. من اخیرا از زاویه دیگری ماجرا را دیده ام: «مردم آن گونه در قبال ما عمل می کنند که در شأن "آن ها" است». این به این معنی است که واکنش هر آدمی نسبت به دیگری؛ بیش از آن که جنبه ی "واکنشی" داشته باشد، کنشی است که فرد بر اساس آن چه در شأن و شخصیت و برازنده ی خود می داند انجام می دهد. اعمال ما بیش تر محصول تصویری است که از خود داریم و میل به تداوم آن داریم. عملی که از من سر می زند بیش از آن که نشانِ استحقاقِ مخاطب را با خود حمل کند؛ مُهر شخصیت و ادراکِ شخصِ مرا بر پیشانی دارد، هر آدمی در «عمل» اش خودش را محقق می کند. (حالا این که «خودِ» او ماهیت اجتماعی دارد حدیث مفصل دیگری است چندان که افتد و دانید...).

اشکال تفسیر اول این است که پذیرفتن اش مستلزم نفی عاملیت کنشگر اجتماعی است.